YETİŞTİRME ÖZELLİKLERİ:

İklim Talebi:

• Üzüm ılıman ve sıcak iklimleri tercih eder.
• Sıcak ve güneşli günler, serin ve nemli geceler asma yetiştiriciliği için idealdir.
• Don riski olmayan bölgeler tercih edilir.

Toprak Gereksinimleri:

• İyi drenajlı, derin ve organik maddece zengin topraklar idealdir.
• Asma yetiştiriciliğine en uygun topraklar kumlu-tınlı topraklardır.
• Asitli topraklar üzüm yetiştirmeye uygun değildir.
• Toprak pH’ı 6,0 ila 7,0 arasında olmalıdır.

ANAÇLAR (Anaç İsimleri):

• Asma yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan anaçlar şunlardır:
  • Amerikan Anaçları (Vitis berlandieri): Kuraklığa ve kireçli topraklara dayanıklıdır.
  • Anadolu Anaçları (Vitis vinifera): Hastalıklara karşı daha dayanıklıdır.
  • Jacquez Anaçları (Vitis labrusca): Soğuk iklimlere dayanıklıdır.

TOZLANMA BİYOLOJİSİ (Tozlaşmada Kullanılan Ağaçlar):

• Asma rüzgarla tozlaşan bir bitkidir.
• Erkek çiçekler dişi çiçeklerden önce açılır. Bu tozlaşma sorunları olasılığını azaltır.
• Bahçede farklı çeşitlerin bir arada dikilmesi verimin arttırılması açısından faydalıdır.
• Tozlaşmaya yardımcı olmak için incir, dut, nar gibi üzümle uyumlu diğer meyve ağaçları da üzüm bahçelerine dahil edilebilir.

ÇEŞİTLER (Ağaç Türleri):

• Yetiştiriciliğe uygun çok sayıda üzüm çeşidi vardır.
• En popüler üzüm çeşitlerinden bazıları şunlardır:
  • Siyah Üzüm: Siyah renkli, çekirdekli bir üzüm çeşididir.
  • Sultan: Yeşil renkli, çekirdeksiz bir üzüm çeşididir.
  • Razaki: Sarı renkli, çekirdekli bir üzüm çeşididir.
  • Kalpak: Mor renkli, çekirdekli bir üzüm çeşididir.
  • Sofralık Üzüm: Taze olarak tüketilen üzümlerdir.
  • Kuru Üzüm: Kuru üzüm yapımında kullanılan üzümlerdir.

MEYVE BAHÇESİ KURULUMU:

Fidan Dikimi ve Zamanı:

• Üzüm fidanları genellikle ilkbaharda, şiddetli kış donları geçtikten sonra dikilir.
• Fidan dikimi için en uygun zaman bölgeye göre değişmektedir.
• Genellikle Mart-Nisan ayları tercih edilir.

Bahçe Yerinin Dikim İçin Hazırlanması:

• Drenajın sağlanması için ekim alanında derin toprak işleme yapılmalıdır.
• Gerektiğinde toprak iyileştiriciler kullanılabilir.
• Dikim çukurları fidan köklerinin rahatlıkla sığabileceği büyüklükte kazılmalıdır.

Fidanlarda Aranan Özellikler:

• Sağlıklı, hastalıksız, budama izleri uygun fidanlar tercih edilmelidir.
• Fidan kökleri budanmamalıdır.

Dikim Mesafesi ve Şekli (Kaç Metre x Kaç Metre Dikilecek):

• Üzüm ağaçları orta büyüklükte ağaçlardır. Dikim mesafesi buna göre belirlenmelidir.
• Dikim deseni arazi yapısına göre kare veya üçgen olabilir.
• Genellikle 3-4 metre x 3-4 metre aralıklarla ekim yapılır. Ancak bu değerler üzüm çeşidine ve toprağın verimliliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
• Yüksek verimli sofralık üzümlerde daha geniş ekim aralıkları (4-5 metre x 4-5 metre) tercih edilebilirken, kuru üzüm üretiminde daha sık ekim (2-3 metre x 2-3 metre) uygulanabilmektedir.

MEYVE BAHÇELERİNİN YILLIK BAKIMI:

Toprak işleme:

• Yabancı ot kontrolü ve toprağın havalandırılması amacıyla yılda bir veya iki kez toprak işleme (toprak işleme) yapılabilir.
• Ancak kök zararını önlemek için ağacın yakınında kazı yapılmamasına dikkat edilmelidir.

Sulama (Ağaç Başına Ortalama Su İhtiyacı):

• Asmanın yıl boyunca suya ihtiyacı vardır. Özellikle meyve tutumu ve gelişme dönemlerinde düzenli sulama önemlidir.
• Damla sulama sistemi su tasarrufu sağlar.
• Ortalama olarak genç bir üzüm ağacının (3 yaşına kadar) haftada 15-20 litre suya ihtiyacı vardır, yetişkin bir ağacın ise haftada 30-40 litre suya ihtiyacı vardır.
• Bu değerler yağış miktarına, toprak yapısına, ağacın yaşına ve meyve durumuna göre değişebilmektedir.

Döllenme (NPK Değerleri):

• Toprak analizi yapılmalı ve ihtiyaca göre gübreleme yapılmalıdır.
• İlk birkaç yılda azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) içeren gübreler uygulanabilir.
• Genellikle meyve veren üzüm ağaçları için önerilen NPK değerleri 60:30:80 kg/ha’dır. Ancak bu değerler toprak analiz sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir.

Hastalıklar ve Zararlılar (Hastalık İsimleri):

• Üzüm külleme hastalığı
• Üzüm tüylü küf hastalığı
• Üzüm bakteri hastalıkları
• Üzüm genç sürgünlerinde geri ölüm hastalığı
• Üzüm güvesi
• Yaprak bitleri

Budama (Kaç çeşit budama şekli vardır):

Asmalarda genellikle üç tür budama yapılır:

• Kordon Budaması (Formasyon Budaması): Bu budama genç asmalara istenilen şekli vermek amacıyla yapılır.
• Meyve Budaması: Bu budama verimi artırmak ve dalları gençleştirmek amacıyla yapılır.
• Yenileme Budaması: Bu budama, yeni büyümeyi teşvik etmek için verimi azalan yaşlı asmalarda yapılır.

Hasat (Ayda Başlar ve Kaç Kilo Verir):

• Üzüm hasadı genellikle çeşide bağlı olarak Ağustos ve Eylül ayları arasında başlar.
• Üzüm verimi yaşa, çeşide, bakım uygulamalarına ve iklim koşullarına göre değişir.
• 4-5 yıl sonra meyve vermeye başlayan üzüm bağları ideal şartlarda hektar başına 4-6 ton verim sağlayabilmektedir.

Depolama (Depolanabileceği Gün Sayısı):

• Depolama süresi üzüm çeşidine ve olgunluğuna bağlıdır.
• Sert ve olgunlaşmamış sofralık üzüm çeşitleri uygun şartlarda (soğuk hava deposu gibi) 2-3 hafta saklanabilir.
• Tam olgunlaşmış sofralık ve kuru üzüm çeşitleri daha çabuk bozulur ve hasattan hemen sonra tüketilmelidir.

Diğer Önemli Bilgiler:

• Destek Sistemleri: Asmalar tırmanıcı bitkilerdir. Bu nedenle gelişmeleri için kafes sistemi, pergola veya direkler gibi bir destek sistemine ihtiyaç duyarlar. Destek sisteminin seçimi arazi yapısına ve üzüm çeşidine bağlıdır.
• Hasat Sonrası Uygulamalar: Hasattan sonra asmalar hastalık ve zararlılara karşı daha savunmasız hale gelir. Bu nedenle sonbaharda budama yaralarının iyileştirici maddelerle kapatılması ve Bordo karışımı gibi koruyucu spreylerin uygulanması faydalı olabilir.
• Organik Asma Yetiştiriciliği: Organik asma yetiştiriciliği giderek popülerleşen bir yöntemdir. Organik asma yetiştiriciliğinde hiçbir kimyasal gübre veya zirai ilaç kullanılmamaktadır. Bunun yerine doğal gübreler ve biyolojik mücadele yöntemleri tercih edilmektedir.

Çözüm:

Asma yetiştiriciliği doğru teknikler uygulandığında karlı bir yatırım olabilir. Bu makalede asma yetiştiriciliğinin her aşamasında dikkat edilmesi gereken ana konular ele alınmıştır. Bölgenize ve seçtiğiniz üzüm çeşidine uygun teknikleri uygulamak başarı için çok önemlidir. Daha detaylı bilgi için tarım üniversitelerine danışabilir veya alanında uzman kişilerden tavsiye alabilirsiniz.

kaynak: https://gemini.google.com/