YETİŞTİRME ÖZELLİKLERİ:

İklim Talebi:

• Şeftali ılıman iklimleri tercih eder.
• Kışları soğuk, yazları sıcak ve kurak geçen bölgeler şeftali yetiştiriciliğine uygundur.
• Don riski olmayan alanlar tercih edilir.

Toprak Gereksinimleri:

• İyi drenajlı, derin ve organik maddece zengin topraklar idealdir.
• Ağacın yüksekliği (en az 1 metre) nedeniyle toprak derinliği önemlidir.
• Asidik topraklar şeftali için uygun değildir.
• Toprak pH’ı 6,0 ila 7,0 arasında olmalıdır.

ANAÇLAR (Anaç İsimleri):

• Şeftali yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan anaçlar şunlardır:
  • Şeftali Anaçları (Prunus persica): En yaygın anaçlardır. Şeftali hastalıklarına karşı dayanıklıdırlar.
  • Alıç Anaçları (Crataegus monogyna): Kuraklığa ve kireçli topraklara dayanıklıdır.
  • Erik Anaçları (Prunus Domestica): Ağır topraklara uygundur.

TOZLANMA BİYOLOJİSİ (Tozlaşmada Kullanılan Ağaçlar):

• Şeftali rüzgarla tozlaşan bir bitkidir.
• Erkek çiçekler dişi çiçeklerden önce açılır. Bu tozlaşma sorunları olasılığını azaltır.
• Bahçeye farklı çeşitlerin dikilmesi verimin arttırılması açısından faydalıdır.
• Tozlaşmaya yardımcı olmak için badem, kayısı ve erik gibi şeftalilerle uyumlu diğer meyve ağaçları da şeftali bahçelerine dahil edilebilir.

ÇEŞİTLER (Ağaç Türlerinin Adları):

Yetiştiriciliğe uygun çok sayıda şeftali çeşidi vardır.

En popüler şeftali çeşitlerinden bazıları şunlardır:

• Erkendağ: Erkenci bir şeftali çeşididir. Sarı renkli, sulu ve tatlıdır.
• Hacıoğlu: Sezon ortasında yetişen bir şeftali çeşididir. Beyaz etli, aromatik ve lezzetlidir.
• Suluova: Geç olgunlaşan bir şeftali çeşididir. Beyaz etli, iri ve dayanıklıdır.
• Mayıs Şeftali: Yaz aylarında tüketilen küçük ve tatlı bir şeftali çeşididir.
• Halil Bey Şeftali: Tatlı ve aromatik, beyaz etli bir şeftali çeşididir.

MEYVE BAHÇESİ KURULUMU:

Fidan Dikimi ve Zamanı:

• Şeftali fidanları genellikle ilkbaharda, şiddetli kış donları geçtikten sonra dikilir.
• Fidan dikimi için en uygun zaman bölgeye göre değişmektedir.
• Genellikle Mart-Nisan ayları tercih edilir.

Bahçe Yerinin Dikim İçin Hazırlanması:

• Drenajın sağlanması için ekim alanında derin toprak işleme yapılmalıdır.
• Gerektiğinde toprak iyileştiriciler kullanılabilir.
• Dikim çukurları fidan köklerinin rahatlıkla sığabileceği büyüklükte kazılmalıdır.

Fidanlarda Aranan Özellikler:

• Sağlıklı, hastalıksız, budama izleri uygun fidanlar tercih edilmelidir.
• Fidan kökleri budanmamalıdır.

Dikim Mesafesi ve Şekli (Kaç Metre x Kaç Metre Dikilecek):

• Şeftali ağaçları orta büyüklükte ağaçlardır. Dikim mesafesi buna göre belirlenmelidir.
• Dikim deseni arazi yapısına göre kare veya üçgen olabilir.
• Genellikle 5-6 metre x 5-6 metre aralıklarla ekim yapılır. Ancak şeftali çeşidine ve toprağın verimliliğine göre bu değerler değişiklik gösterebilir.

MEYVE BAHÇELERİNİN YILLIK BAKIMI:

Toprak işleme:

• Yabancı ot kontrolü ve toprağın havalandırılması amacıyla yılda bir veya iki kez toprak işleme (toprak işleme) yapılabilir.
• Ancak kök zararını önlemek için ağacın yakınında kazı yapılmamasına dikkat edilmelidir.

Sulama (Ağaç Başına Ortalama Su İhtiyacı):

• Şeftali ağaçlarının yıl boyunca suya ihtiyacı vardır. Özellikle meyve tutumu ve gelişme dönemlerinde düzenli sulama önemlidir.
• Damla sulama sistemi su tasarrufu sağlar.
• Ortalama olarak genç bir şeftali ağacının (3 yaşına kadar) haftada 20-30 litre suya ihtiyacı vardır, yetişkin bir ağacın ise haftada 40-50 litre suya ihtiyacı vardır.
• Bu değerler yağış miktarına, toprak yapısına, ağacın yaşına ve meyve durumuna göre değişebilmektedir.

Döllenme (NPK Değerleri):

• Toprak analizi yapılmalı ve ihtiyaca göre gübreleme yapılmalıdır.
• İlk birkaç yılda azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) içeren gübreler uygulanabilir.
• Genellikle meyve veren şeftali ağaçları için önerilen NPK değerleri 100:50:75 kg/ha’dır. Ancak bu değerler toprak analiz sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir.

Hastalıklar ve Zararlılar (Hastalık İsimleri):

• Şeftali yaprağı kıvrılması hastalığı
• Monilia hastalığı
• Şeftali kabarcığı hastalığı
• Şeftali sakızı
• Düz başlı delici
• Şeftali dalı delici

Budama (Kaç çeşit budama şekli vardır):

Şeftali ağaçlarında genel olarak üç çeşit budama yapılır:

• Biçimlendirici budama: Tamamlanma tarihi
• Biçimlendirici budama: Genç ağaçların şeklini geliştirmek için yapılır.
• Meyve budaması: Verimi artırmak ve dalları gençleştirmek amacıyla yapılır.
• Gençleştirme budaması: Verimi azalan yaşlı ağaçlarda yapılır.

Hasat (Ayda Başlar ve Kaç Kilo Verir):

• Şeftali hasadı genellikle çeşide bağlı olarak Haziran ve Ağustos ayları arasında başlar.
• Şeftali verimi yaşa, çeşide, bakım uygulamalarına ve iklim koşullarına göre değişir.
• Şeftali ağaçları 3-4 yıl sonra meyve vermeye başlar ve ideal şartlarda hektar başına 10-15 ton verim sağlayabilir.

Depolama (Depolanabileceği Gün Sayısı):

• Depolama süresi şeftali çeşidine ve olgunluğuna bağlıdır.
• Sert ve olgunlaşmamış şeftali çeşitleri uygun şartlarda (soğuk hava deposu gibi) 2-3 hafta saklanabilir.
• Tam olgun şeftali çeşitleri daha çabuk bozulur ve hasattan hemen sonra tüketilmelidir.

Ek Bilgiler:

• Şeftali ağaçları için özellikle meyve tutumu döneminde rüzgardan korunma önemlidir.
• Şeftali kendi kendine meyve veren bir ağaçtır. Ancak verimi artırmak için farklı çeşitlerin bir arada dikilmesi tavsiye edilir.
• Şeftali yetiştiriciliği hakkında daha detaylı bilgi için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın internet sitesine ([ülkenizdeki ilgili tarım bakanlığı internet sitesi]) ve ziraat üniversitelerinin araştırma raporlarına başvurabilirsiniz.

Not: Bu bilgiler genel bir çerçeve sağlar. Şeftali yetiştiriciliğinde başarı için bölgenize ve şeftali çeşidinize özel bilgilerin edinilmesi ve uygulanması çok önemlidir.

kaynak: https://gemini.google.com